Η κατανάλωση βιταμινών σε φυσιολογικές ποσότητες για τον οργανισμό μαε βοηθάει στο να είμαστε πιο υγιείς.
Ελλειψη βιταμινών μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα τα οποία μπορεί να διαφέρουν σε ένταση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Καθοριστικό για την ένταση και τα συμπτώματα της έλλειψης βιταμινών είναι ποια βιταμίνη λείπει στον οργανισμό, αν έχει έλλειψη μίας μόνο ή περισσότερων βιταμινών ή και ιχνοστοιχείων.
Οι έντονοι ρυθμοί της ζωής, η ρύπανση, ορμονικές αλλαγές και η αύξηση αυτοάνοσων νοσημάτων αυξάνουν επίσης τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Καθώς δεν μπορούν πια να αναπληρωθούν οι ανάγκες σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, προκαλείται έλλειψη η οποία έχει ως επακόλουθο έντονα συμπτώματα.
Πώς να αναγνωρίσετε μια πιθανή ανεπάρκεια βιταμινών;
1) Δέρμα
- ξηρό και λεπτό
- μικρές πληγές που δεν μπορούν να επουλωθούν εύκολα
- μικρές μελανιές
2) Νύχια
- εύθραυστα
- θαμπά
- τα προϊόντα φροντίδας δεν μπορούν να τα βοηθήσουν
- κηλίδες, ρίγες κι ανώμαλη επιφάνεια
3) Μαλλιά
- απώλεια μαλλιών
- εύθραυστη τρίχα
- εμφάνιση γκρίζων τριχών
4) Νευρικό σύστημα
- αϋπνία
- κατάθλιψη χωρίς λόγο
- αδυναμία συγκέντρωσης
- έλλειψη ενέργειας κι αδιαφορία
Πώς η λήψη φαρμάκων επηρεάζει την απορρόφηση βιταμινών:
Αντικαταθλιπτικά (Αναστολείς Επαναπρόσληψης Σεροτονίνης): Μειώνουν το φολικό οξύ
Αγχολυτικά (Βενζοδιαζεπίνες): Προκαλούν αλλαγές στην όρεξη, οπότε χρειάζεται προσοχή για κάλυψη των αναγκών.
Αντιεπιληπτικά: Επηρεάζουν το μεταβολισμό της βιταμίνης D, άρα και την υγεία των οστών.
Αντιβιοτικά: Παρότι δεν χρησιμοποιούνται για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μπορούν να διαταράξουν σημαντικά την εντερική χλωρίδα (προβιοτικά) και κατά συνέπεια να επηρεάσουν άμεσα την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών της τροφής.
| Κατηγορία φαρμάκου | Ελλείψεις που θα πρέπει να αξιολογηθούν |
| Αντιόξινα φάρμακα | Ανταγωνιστές Ισταμίνης Η2: βιταμίνη Β12, ασβέστιο, σίδηρος Αναστολείς αντλίας πρωτονίων: βιταμίνη Β12, μαγνήσιο |
| Διουρητικά φάρμακα | Διουρητικά αγκύλης/ Θειαζίδες : Κάλιο, νάτριο, μαγνήσιο, χλώριο, ασβέστιο Προστατευτικά της απώλειας καλίου: Αυξάνουν την επαναπορρόφηση καλίου |
| Καθαρτικά φάρμακα | Ασβέστιο, κάλιο |
| Στατίνες | Συνένζυμο Q10, βιταμίνη Β12, ψευδάργυρος |
| Αντισυλληπτική αγωγή | Βιταμίνες Β, μαγνήσιο |
| Αντικαταθλιπτικά φάρμακα | Φολικό οξύ |
| Αγχολυτικά σκευάσματα | Αλλαγές στην όρεξη |
| Αντιεπιληπτικά φάρμακα | Βιταμίνη D |
| Αντιβιοτικά | Εντερική χλωρίδα (προβιοτικά) |
.
Βιταμίνη D
Η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να προκληθεί από ανεπαρκή έκθεση στο ηλιακό φως.
Η έλλειψη επηρεάζει το ασβέστιο και προκαλεί ασθενέστερα οστά. Στα παιδιά μπορεί να συμβεί ραχίτιδα ενώ σε ενήλικες οστεομαλακία.
Η έλλειψη βιταμίνης D συνδέεται επίσης με ευαισθησία σε άλλες ασθένειες όπως η φυματίωση, ο καρκίνος, η υπέρταση, η σκλήρυνση, ο χρόνιος πόνος, η περιοδοντική νόσο, η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, η κατάθλιψη και η σχιζοφρένεια.
Πέραν αυτού η έλλειψη βιταμίνης D μπορεί να έχει ως επακόλουθο, την ατονία, αϋπνία, κράμπες, τρέμουλο, πόνους στους μύες και στα οστά, έλλειψη συγκέντρωσης, πονοκεφάλους, ζαλάδες, άγχος, στεναχώρια, εύθραυστα νύχια, τριχόπτωση.
Βιταμίνη Β
Λειτουργίες Βιταμίνης Β στον οργανισμο:μεταδίδει νευρικές λειτουργίες, διαφοροποιεί τα κύτταρα, ρυθμίζει την καρδιακή συχνότητα των παλμών, την πέψη, τη σύσπαση των μυών, τη λειτουργία του εγκεφάλου, την παραγωγή ενέργειας μέσω διαδικασιών.
Συμπτώματα έλλειψης βιταμίνης Β
- Αδυναμία συγκέντρωσης
- Χρόνια κόπωση
- Αϋπνία
- Δυσπεψία
- Καρδιακές αρρυθμίες
- Νευρικότητα
- Παράνοια και φόβο ότι κάτι τρομερό θα συμβεί
- Εκρήξεις
- Πόνο
- Κατάθλιψη
- Μυρμήγκιασμα στα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών
- Όταν η έλλειψη της βιταμίνης Β είναι χρόνια, υπάρχουν παρενέργειες,συμπεριλαμβανομένων των προβλημάτων στα επινεφρίδια
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Β12
Μέσα στα συμπτώματα που προκαλούνται από την έλλειψη βιταμινη Β12 περιλαμβάνονται:
Πονοκέφαλος, ημικρανία
Δυσλειτουργία των βλεννογόνων του στόματος και εντερική
Διαταραχές μνήμης, έλλειψη συγκέντρωσης, έλλειψη προσοχής,
καταθλιπτικές διαθέσεις, εμβοέςΑναιμία , ανοσοανεπάρκεια, υποβάθμιση των επιδόσεων, αυξημένη κούραση και κόπωση
Νευρική βλάβη με μυρμήγκιασμα, μούδιασμα ή καύση της γλώσσας
Μυϊκή αδυναμία, μυϊκές δονήσεις, μυϊκές συσπάσεις
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Β5
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Β5 μπορεί να προκαλέσει μια ποικιλία συμπτωμάτων:
Κόπωση, αϋπνία, καταθλιπτικές διαθέσεις, πόνος στους μυς, μούδιασμα στους μύες, αναιμία με ωχρότητα, κόπωση , αδυναμία συγκέντρωσης, πονοκεφάλους, ζάλη, δυσκολία στην κατάποση, κοιλιακός πόνος, πόνος στο στομάχι
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Β6
Είναι ζωτικής σημασίας για τον μεταβολισμό, το νευρικό σύστημα και το ανοσοποιητικό σύστημα. Μερικά συμπτώματα ανεπάρκειας της βιταμίνης Β6 είναι:
Δερματικές παθήσεις
Εξανθήματα, ειδικά στο πρόσωπο και στο τριχωτό της κεφαλής
Φλεγμονές, μεταξύ αυτών και φλεγμονές του στόματος
Αναιμία λόγω έλλειψης ερυθρών αιμοσφαιρίων με ωχρότητα, κακή απόδοση, κόπωση, έλλειψη συγκέντρωσης
Ευαισθησία σε λοιμώξεις
Πεπτικά προβλήματα με διάρροια, εμετό
Απώλεια της όρεξης, απώλεια βάρους
Διαταραχές ύπνου, καταθλιπτικές διαθέσεις, ευερεθιστότητα, ανησυχία
Βρέφη και μικρά παιδιά: σπασμοί, τρόμος, διαταραχές κινητικότητας
Συμπτώματα από την έλλειψη βιοτίνης (βιταμίνη Β7)
Η βιοτίνη είναι σημαντική για το όμορφο δέρμα, τα μαλλιά και τα νύχια. Στην περίπτωση ανεπάρκειας βιοτίνης, το σώμα δεν παράγει επαρκείς ποσότητες κερατίνης.
Τα συμπτώματα ανεπάρκειας βιοτίνης είναι:
Απώλεια και ξηρότητα μαλλιών
Εύθραυστα νύχια
Δερματικές & Στοματικές φλεγμονές
Μυϊκός πόνος, ένταση, μυϊκοί σπασμοί
Καταθλιπτικές διαθέσεις, αδυναμία, αταξία
Πεπτικά προβλήματα με διάρροια, ναυτία, εμετό
Απώλεια της όρεξης με απώλεια βάρους
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Β1 (θειαμίνη)
Τα συμπτώματα της ηπιότερης μορφής ανεπάρκειας :
κόπωση, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, κοιλιακή δυσφορία και δυσκολία στην πέψη των υδατανθράκων.
Η έλλειψη θειαμίνης είναι σπάνια στον αναπτυγμένο κόσμο αλλά αυτό οφείλεται στην ενίσχυση των σιτηρών.
Η σοβαρή ανεπάρκεια θειαμίνης είναι γνωστή ως σύνδρομο Beriberi, και σχετίζεται με οίδημα, μούδιασμα, σύγχυση, δυσκολία στην αναπνοή, ανεξέλεγκτες κινήσεις των ματιών.
Το σύνδρομο Wernicke-Korsakoff είναι μια ασθένεια του εγκεφάλου που προκαλείται από σοβαρή έλλειψη θειαμίνης και μπορεί να εμφανιστεί με σύγχυση, προβλήματα μνήμης και γενικευμένη νευρική βλάβη.
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Ε
Διατηρώντας μια ισορροπημένη διατροφή, η ανεπάρκεια σε βιταμίνη Ε είναι σπάνια. Ωστόσο, καθώς αυξάνονται τα αυτοάνοσα νοσήματα του γαστρεντερικού συστήματος (κοιλιοκάκη, νόσος chrown, χρόνια γαστρίτιδα) και οι δυσανεξίες, πολλοί ασθενείς αναγκάζονται να ακολουθούν μια μονόπλευρη διατροφή, αφαιρώντας βασικές ουσίες της διατροφικής πυραμίδας.
Άλλοι ίσως ακολουθούν ένα αυστηρό πρόγραμμα διατροφής με χαμηλά λιπαρά επί μεγάλο χρονικό διάστημα. Καθώς η βιταμίνη Ε είναι μια λιποδιάλυτη βιταμίνη, η λήψη απαραίτητων λιπαρών ουσιών είναι αναγκαία για την απορρόφηση της βιταμίνης Ε από τον οργανισμό.
Η έλλειψη της μπορεί να προκαλέσει: Διαταραχές μυϊκής λειτουργίας με μυϊκή αδυναμία, κινητικές διαταραχές, διαταραχές του συντονισμού και επιβραδυνόμενα αντανακλαστικά
Βλάβη της λειτουργίας των νεύρων με συναισθηματικές διαταραχές, τρόμο, μυϊκές συσπάσεις και διανοητική καθυστέρηση
Έλλειψη συγκέντρωσης, αδράνειας, απώλειας απόδοσης, κούρασης, κόπωσης (μαύροι κύκλοι), ευερεθιστότητα, ανησυχία
Βλάβη του αμφιβληστροειδούς (αμφιβληστροειδοπάθεια), μειωμένη όραση, θολή όραση
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Κ
Η έλλειψη βιταμίνης Κ ήταν μέχρι πρότινος σχεδόν ανύπαρκτη στις αναπτυγμένες χώρες καθώς η έλλειψη αυτής της βιταμίνης προκαλείται κυρίως από τον υποσιτισμό. Ωστόσο, η αύξηση χρόνιων / αυτοάνοσων παθήσεων, η παρατεταμένη λήψη φαρμάκων (π.χ. αντιβιοτικά) έχει φέρει στο προσκήνιο τα συμπτώματα που προκαλούνται από την έλλειψη βιταμίνης Κ.
Η βιταμίνη Κ ρυθμίζει την πήξη του αίματος. Έτσι λοιπόν μια έλλειψη της μπορεί να προκαλέσει μεταξύ άλλων:
Αυξημένη τάση αιμορραγίας
Μελανιές
Αυθόρμητη αιμορραγία στα όργανα και τους ιστούς (συμπεριλαμβανομένων εγκεφαλικών αιμορραγιών)
Αυξημένη απώλεια αίματος από τραυματισμούς
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης Α
Η βιταμίνη Α είναι ζωτικής σημασίας για την καλή όραση. Έτσι, η έλλειψη βιταμίνης Α επηρεάζει κυρίως την οπτική απόδοση. Σημάδια ανεπάρκειας βιταμίνης Α είναι:
Περιορισμένη όραση στο λυκόφως και στο σκοτάδι, θολή όραση, τύφλωση νύχτας,
Ξηρά μάτια
Ανεπάρκεια βιταμίνης Α – Δέρμα: ξηρό, λεπιοειδές δέρμα (φαγούρα), ξηροί βλεννογόνοι
Συμπτώματα από την έλλειψη βιταμίνης C
Η βιταμίνη C είναι σημαντική για την κατασκευή συνδετικού ιστού και έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Εξαλείφει τις επικίνδυνες ελεύθερες ρίζες και έτσι προστατεύει τα κύτταρα. Η ακραία έλλειψη βιταμίνης C οδηγεί σε σκορβούτο. Πρόκειται για μια τυπική ασθένεια ανεπάρκειας βιταμινών. Τα συμπτώματα ανεπάρκειας της βιταμίνης C περιλαμβάνουν:
Σωματική αδυναμία, κόπωση, μειωμένη απόδοση
Αδιαφορία, μελαγχολία, ευερεθιστότητα
Πόνος στις αρθρώσεις, πόνους στο σώμα
Ένταση, μυϊκοί σπασμοί
Αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις
Αναιμία
Αιμορραγία ούλων, ουλίτιδα
Επικάλυψη γλώσσας, δυσοσμία,
Απώλεια δοντιών
Αυξημένη τάση αιμορραγίας
Διαταραγμένη επούλωση πληγών
ΤΡΟΦΕΣ ΜΕ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Βιταμίνη Α Συκώτι, σολωμός, τόνος, γλυκοπατάτες, φέτα, κατσικίσο τυρί, τυρί τσένταρ, βραστό αυγό, χαβιάρι
Βιταμίνη Β1 :τα δημητριακά ολικής άλεσης (σιτάρι, βρώμη κλπ) , το μαύρο ρύζι, η μαγιά μπύρας, οι ηλιόσποροι, οι ξηροί καρποί, το αλεύρι σόγιας, τα λαχανικά, τα πορτοκάλια, το χοιρινό κρέας, το συκώτι, το τόνος, οι πατάτες, τα όσπρια, το ρύζι, το σπανάκι, το σουσάμι. το ταχίνι, το γάλα και τα αυγά. Από τα βότανα περιέχεται στην σπιρουλίνα, τον μαϊντανό, το αλφάλφα, τη μέντα και το χαμομήλι
Βιταμινη Β2 : μαγιά μπύρας,αμύγδαλα,ολικής αλέσεως προϊόντα,φύτρο σιταριού,αγριο ρύζι,μανιτάρια,σόγια,γάλα,γιαούρτι,αυγά,μπρόκολο,λαχανάκια Βρυξελλών,σπανάκι
Νιασίνη /Β3 : Φιστίκια και φιστικοβούτυρο. Επίσης συκώτι βοοειδούς ή κοτόπουλου.
ΒΙΤΑΜΙΝΗ Β5
Καλές πηγές παντοθενικού οξέος αποτελούν το κρέας, η μαγιά μπύρας, ο σολομός, τα αυγά, τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα όσπρια, τα λαχανικά (μπρόκολο, λάχανο) και τα φρούτα (αβοκάντο).
Βιταμίνη Β6 Στήθος γαλοπούλας, βοδινό, φιστίκια, τόνος, αβοκάντο, στήθος κοτόπουλου, ηλιόσπορος, σουσάμι.
Βιταμίνη Β12 Συκώτι βοδινού (και γενικά στα περισσότερα ζωικά προϊόντα), σαρδέλες, τόνος, τυρί κότατζ, αρνί, γάλα, αυγά, σολωμός
ΒΙΤΑΜΙΝΗ C Πορτοκάλια, κόκκινες πιπεριές , ακτινίδιο, μπρόκολο, πεπόνι, φράουλες, λαχανάκια Βρυξελλών, γκρέιπφρουτ.
Βιταμίνη D Σαρδέλες, σολωμός, τόνος, γάλα, χαβιάρι, αυγά, μανιτάρια.
Βιταμίνη Ε Αμύγδαλα, σπανάκι, γλυκοπατάτες, αβοκάντο, ηλιόσπορος, φοινικέλαιο, ελαιόλαδο. Φολικό οξύ Σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, σπαράγγια, μπρόκολο, πορτοκάλια, γκρέιπφρουτ, φράουλες, φακές, φασόλια, αρακάς, αβοκάντο, ηλιόσπορος, φιστίκια, αμύγδαλα.
Βιταμίνη Κ Πράσινα φυλλώδη λαχανικά (μαρούλι, σπανάκι …), φρέσκα κρεμμύδια, λαχανάκια Βρυξελλών, μπρόκολο, γαλακτοκομικά, δαμάσκηνα, αγγούρια, βασιλικός.
Βαρβαρα Κοντοσακου
Διαιτολογος – Διατροφολογος ΑΤΕΙ Κρητης
Ρεφλεξολογος
Θεραπευτρια Ολιστικών Θεραπειων